Spirala |
poniedziałek, 18 grudnia 2006 00:00 | |
Spirala jest efektywną metodą wytracania wysokości, która polega na bardzo ciasnym krążeniu w jedną stronę. Przydaje się np. do ucieczki przed silnym noszeniem, ale jest także często wykonywana przez pilotów po prostu dla frajdy. Duże prędkości oraz przeciążenia działające na paralotniarza dostarczają niesamowitych wrażeń. Należy jednak pamiętać o tym, że spirala nie jest figurą przeznaczoną dla początkujących, zaś jeśli chce się ją poprawnie i bezpiecznie wykonywać, należy wiele ćwiczyć.
Spirala w liczbachW bardzo stromej spirali można uzyskać opadanie nawet rzędu 20 m/s. Jednak występujące wtedy przeciążenia (dochodzące do 6G) są w stanie znieść jedynie piloci latający akrobacyjnie oraz specjalnie wzmacniane skrzydła. Ile to właściwie jest 6G? Wtedy pilot, który waży 80 kg oddziałuje na paralotnię masą 480 kg. Zanim zabierzemy się za ćwiczenie spiraliZanim pilot zacznie wykonywać jakiekolwiek akrobacje, powinien dokładnie zapoznać się z instrukcją fabryczną skrzydła, na którym będzie ćwiczył. Wielu producentów wprowadza ograniczenia dotyczące zarówno samego wykonywania spirali, jak i wcześniejszej regulacji sprzętu, np.:
Robimy spiralę1. Wejście do spiraliPrzy wejściu do spirali skrzydło musi być rozpędzone – pełna prędkość zabezpiecza przed zrywaniem strug powietrza. Pilot zaczyna figurę tak, jakby po prostu chciał skręcić - najpierw przekłada ciężar ciała na wewnętrzną stronę zakrętu, by nie przeciągnąć paralotni jednostronnie, a następnie zaciąga ostrożnie wewnętrzną sterówkę (zewnętrzną powinien odpuścić). W miarę pogłębiania się zakrętu, dociąga stopniowo wewnętrzna sterówkę. Jeżeli pilot zauważy zagrożenie wejścia w korkociąg, przyspieszenie jest większe, niż się spodziewał, bądź skrzydło gwałtownie pochyla się krawędzią natarcia do dołu, powinien natychmiast zmniejszyć wychylenie ciała, przyhamować zewnętrzną stronę skrzydła i powoli odpuścić sterówkę wewnętrzną. W prawidłowym wejściu do spirali skrzydło zazwyczaj po jednym do dwóch pełnych okrążeń zaczyna przyspieszać. Należy jednak pamiętać, że zachowania paralotni przy wejściu do spirali są bardzo zróżnicowane (nawet jeśli porównujemy paralotnie tej samej kategorii DHV). Niektóre przyspieszają jednostajnie i płynnie, inne mogą zaskoczyć gwałtownym wzrostem prędkości zaraz po rozpoczęciu wykonywania figury. Najczęstsze błędy:
2. SpiralaCiężar ciała wciąż pozostaje po wewnętrznej stronie zakrętu, zaś prędkość skrzydła pilot kontroluje obiema sterówkami. Jeśli chce przyspieszyć – stopniowo dociąga sterówkę wewnętrzną, jednocześnie płynnie odpuszczając zewnętrzną. Jeśli chce zwolnić – przyhamowuje stronę zewnętrzną, jednocześnie odpuszczając delikatnie sterówkę wewnętrzną. O ile producent nie zaleca inaczej, należy prędkość opadania utrzymywać w przedziale 8-12 m/s. Podczas spirali pilot ciągle obserwuje wysokość patrząc w kierunku lotu, a więc bocznie, pomiędzy najniżej położoną częścią skrzydła a ziemią. Najczęstsze błędy:
3. Spirala ustabilizowana (upadkowa)Jeżeli skrzydło ustawiło się krawędzią natarcia do dołu i nie zwalnia pomimo odpuszczenia sterówki wewnętrznej (a być może nawet przyspiesza), to znaczy, że zostało wprowadzone w spiralę upadkową. Nadmiernie rozpędzona i ustabilizowana spirala to efekt błędu pilota – zewnętrzna strona skrzydła nie była wcześniej dostatecznie hamowana. Pilot musi teraz aktywnie wyprowadzić paralotnię. Należy przenieść ciężar ciała na stronę zewnętrzną i przyhamować obustronnie skrzydło. Jeżeli prędkość opadania w spirali upadkowej wcześniej nie przekroczyła testowych 14 m/s (patrz punkt 5.2.), skrzydło powinno zwolnić. Jeżeli jednak pilot miał do czynienia z ostrą spiralą (w opadaniu powyżej 18 m/s trzeba liczyć się z dużymi przeciążeniami i ogromnym ciśnieniem obciążeniem dynamicznym), sytuacja staje się bardzo niebezpieczna. Prędkość po okręgu może dojść nawet do 120 km/h, zaś cały układ z każdym obrotem zbliża się około 50-70m do ziemi. Jeżeli paralotnia nie wykazuje żadnej reakcji na starania pilota, należy użyć spadochronu ratunkowego. 4. Wyjście ze spiraliWyjście ze spirali należy zawsze zaczynać z dużym zapasem wysokości. Na 200m nad ziemią (czy wodą) figura powinna być zakończona a skrzydło znajdować się w normalnej fazie lotu. Wyjście należy rozpocząć od zmniejszenia prędkości opadania – w tym celu trzeba stopniowo odpuszczać wewnętrzną sterówkę. Gdy prędkość opadania zmaleje, pilot przenosi ciężar ciała na stronę zewnętrzną i płynnie odpuszcza obie sterówki. Zataczane kręgi powiększą się, a paralotnia z lekkim kołysaniem, które można korygować przez delikatne obustronne przyhamowanie, powraca do lotu na wprost. Najczęstsze błędy:
5. Uwagi techniczne1. Dopasowanie uprzęży Okazuje się, że duży wpływ na zachowanie się skrzydła w spirali ma rodzaj oraz dopasowanie uprzęży. Uprzęże posiadające taśmy krzyżowe (lub posiadające elementy konstrukcji pełniące funkcje taśm krzyżowych) zazwyczaj „kładą” pilota w wewnętrzną stronę zakrętu. Przeniesienie ciężaru ciała na drugą stronę staje się niemożliwe, co prowadzi do ustabilizowania się spirali. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku, gdy pilot wykonuje spiralę w za dużej uprzęży. Zbyt szeroka deska spowoduje mocne ściągnięcie wewnętrznych taśm głównych (a więc wzrost przyspieszenia) przy przechyleniu ciała na wewnętrzna stronę. Pilot zostaje wciśnięty w powstały kąt i zazwyczaj nie ma szans na powrót na drugą stronę deski, co ponownie może spowodować ustabilizowanie się spirali. Należy także pamiętać o tym, że zbyt mały rozstaw karabinków uprzęży sprzyja stabilizowaniu się spirali. Z drugiej jednak strony – zbyt duży rozstaw spowoduje gwałtowne wejście oraz wyjście. Prawidłowy rozstaw karabinków to 40 do 45 cm.
2. Skrzydła nowej generacji Piloci testowi DHV oraz norm europejskich (CEN) określają zachowania skrzydła w spirali w prędkościach opadania nie większych niż 14 m/s. Zazwyczaj poniżej tej wartości nie występują żadne problemy. Oczywiście można osiągnąć większe prędkości opadania, jednak należy liczyć się z tym, że właściwie każde skrzydło nowej generacji będzie wtedy miało tendencję do wejścia w spiralę ustabilizowaną. Powodem jest duże wydłużenie, cienki profil oraz długie linki. Nie bez znaczenia dla zachowania skrzydła w spirali pozostaje również jego strymowanie. Pamiętaj!!!
W oparciu o artykułu szefa komisji bezpieczeństwa DHV Karla Slezaka www.dhv.de/typo/Steilspirale.493.0.html
|
Strona używa plików cookie. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że będą one umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Szczegóły znajdziesz w Polityce Prywatności. | |
Akceptuję pliki cookie. |